![]() |
Teresa Pągowska |
Przedstawicielka szkoły sopockiej i nowej figuracji, laureatka Nagrody im. Jana Cybisa (2001); związana z grupami Réalités Nouvelles oraz Nouvelle Ecole de Paris.
W 1951 roku została absolwentką poznańskiej Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych (obecnie: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu), gdzie studiowała malarstwo i techniki ścienne pod kierunkiem Wacława Taranczewskiego i Eustachego Wasilkowskiego.
W latach 1950–1964 pedagog PWSSP w Gdańsku (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku), następnie przeprowadziła się do Warszawy. W latach 1971–1973 w łódzkiej PWSSP (obecnie: Akademia Sztuk Pięknych w Łodzi), następnie przez lata w warszawskiej Akademia Sztuk Pięknych. Od 1988 profesor tej uczelni.
![]() |
Teresa Pągowska,, Prawobrzeżna Warszawa'' 2006, technika własna, 140x130cm |
Prywatnie łączył ją związek ze Stanisławem Teisseyrem oraz Henrykiem Tomaszewskim.
![]() |
Teresa Pągowska ,, Sprzedawca Owoców'' |
Od chwili debiutu brała aktywny udział w życiu artystycznym. W latach 1950-54 uczestniczyła w dorocznych Ogólnopolskich Wystawach Plastyki. Pokazała też swoje obrazy na Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki "Przeciw wojnie - Przeciw faszyzmowi" w stołecznym Arsenale w roku 1955. W roku 1959 wzięła udział w Biennale Młodych w Paryżu. Już w tym czasie dała się poznać jako artystka wrażliwa przede wszystkim na dźwięczność barwy (podczas wystawy w Arsenale otrzymała nagrodę za całość prac). Cecha ta łączyła jej malarstwo z tradycją kolorystyczną, kontynuowaną przez grono pedagogów gdańskiej PWSSP, czyli w tzw. szkole sopockiej. Współpraca z tym gronem zaowocowała też powstaniem obrazu Manifestacja 1-majowa w 1905 r. (1952) - jednego z najbardziej znanych przykładów realizmu socjalistycznego, który Pągowska malowała wraz z Krystyną Łada-Studnicką, Juliuszem Studnickim, Stanisławem Teisseyre, Józefą Wnukową, Janem Wodyńskim, Hanną i Jackiem Żuławskimi. Obraz ten był jednak ewenementem w jej twórczości: od poetyki socrealizmu odeszła szybko, radykalnie i nieodwołalnie.
![]() |
Teresa Pągowska,, Latarnia i samotny pies''2006, technika własna, 140x130cm |
Zawsze zdradzała nieprzeciętną wrażliwość kolorystyczną. W drugiej połowie lat 50. większy nacisk kładła na ekspresyjne wartości barwy. Tendencja ta znalazła rozwinięcie w kompozycjach z lat 60., powstałych w dużej mierze pod wpływem Piotra Potworowskiego, z którym zawarła znajomość i współpracowała w latach pracy w gdańskiej PWSSP. W przeciwieństwie do Potworowskiego, którego domeną był pejzaż, a z czasem wyrosłe z niego malarstwo abstrakcyjne, Pągowska skupiła się na postaci ludzkiej. Właśnie w latach 60. jej malarstwo zdominował motyw silnie zdeformowanej, traktowanej skrótowo, ludzkiej (głównie kobiecej) figury, ukazywanej często w nieoczekiwanych, dynamicznych, często tanecznych, układach. Od tamtej pory postać ludzka jest w tym malarstwie obecna jako pozbawiona rysów indywidualnych zwarta, mocna sylweta (prace układają się w cykle: Dni, Przemoc, Wnętrza zamknięte, Figury magiczne). Artystka chętnie operuje gwałtownymi spięciami sumarycznych kształtów oraz kontrastami plam jednolitego koloru. Przez tę umowność odbiera bohaterom jednoznaczny charakter. Częstokroć robią oni wrażenie widm, niematerialnych, barwnych refleksów cielesnych pierwowzorów. W obrazach tych zaakcentowana jest przede wszystkim atmosfera intymnych zbliżeń (nierzadko erotycznych - Intermezzo, 1984) i napięć między ukazywanymi osobami.
Twórczość Pągowskiej od początku charakteryzowała nieprzeciętna wrażliwość kolorystyczna. W kompozycjach z lat 60. pozostawała pod wpływem Piotra Potworowskiego, choć domeną malarza był pejzaż, zaś Pągowska skupiała się na postaci ludzkiej. W jej malarskich cyklach „Dni”, „Przemoc”, „Wnętrza zamknięte” czy „Figury magiczne” zaczął się powtarzać motyw zdeformowanej ludzkiej figury, głównie kobiecej, pozbawionej rysów, skrótowej. Charakterystyczne są rozmazane kształty podszyte erotyką, ruch, taniec, wicie się, nienaturalne pozycje, a nawet wykręcenie członków.
swoim malarstwie w jednym z wywiadów opowiadała: „Uczę się przy każdym obrazie. Każdy staram się zaczynać tak, jakbym nic nie wiedziała o malarstwie, jakby było dla mnie zupełną zagadką. I tylko dlatego mogę malować. Jestem bardzo bliska natury. (...) Maluję codziennie. Kiedy jest jakaś niezależna ode mnie przerwa, w której nie mogę tego robić, to po dwóch dniach chodzę tak wściekła, że bym gryzła. Forma jest ważniejsza niż treść albo równie ważna”.
![]() |
Teresa Pągowska bez tytułu, 2006, technika własna, 40x40cm |
Brała udział w licznych aukcjach charytatywnych w Polsce i za granicą, ostatnią pracę przekazała w ramach międzynarodowej akcji „Polscy Artyści Plastycy Dzieciom” dla Fundacji SERCE – Europejskie Centrum Przyjaźni Dziecięcej w Świdnicy.
![]() |
Teresa Pągowska,, Balkony'' 2006, technika własna, 140x130cm |
![]() |
Teresa Pągowska ,, Portret królowej Jadwigi jako Świętej'' |